Touto-bono
Salvia sclarea
Lamiaceae Labiaceae
Àutri noum : Erbo-di-bons-ome-blanc, Sauvieto-de-prat, Erbo-di-plago.
Noms en français : Sauge sclarée, Toute bonne.
Descripcioun :La touto-bono, que trachis long de camin e de routo, es uno planto pulèu forto, ramificado, lanouso emé d'óudour. Li fueio (e li bratèio) soun larjo. Coumpara emé la sàuvi-d'Etioupìo que ié sèmblo un pau.
Usanço :La touto-bono, coume soun noum lou dis èi vertuouso contro mant un proublèmo. Ajudo à sougna e sarra li plago, èi bono pèr li mau de vèntre (digestioun e règlo), pèr limita li susour, lou coulesteròu e lou sucre dóu sang. Ajudo peréu pèr amoureja e proun enca. Li fueio e li flour podon èstre boutado dins lou manja pèr douna de goust (bevendo, sucrarié,counfituro, soupo...).
Port : Grando erbo
Taio : 50 à 150 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Salvia
Famiho : Lamiaceae
Famiho classico : Labiaceae
Coulour de la flour :
Bluio
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 15 à 30 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Camin
- Ermas
- Champ
- Colo
Estànci : Mesoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Óurigino Pontico
Ref. sc. : Salvia sclarea L., 1753
Baganaudié(-de-Franço)
Colutea brevialata
Fabaceae Leguminosae
Àutri noum : Brouteirolo, Faus-sené, Cascavèu, Glou-glou, Pan-pan.
Nom en français : Baguenaudier de France.
Descripcioun :Aquéu baganaudié, un pau mai pichot que soun cousin, Colutea arborescens trachis dins li blachiero caudo sus cauquié. Se recounèis à si jóuini fru pelous (fotò) e peréu à si flour pu pichoto e à si fueio qu'an mens de fueioun, generalamen (4 à 7 en liogo de 6 à 12). Coumpara emé lou baganaudié.
Usanço :Coume lou sené si grano soun purgativo, mai avisas-vous de n'en pas trop prendre.
Port : Aubre
Taio : 0,8 à 2 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Colutea
Famiho : Fabaceae
Famiho classico : Leguminosae
Ordre : Fabales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) enflourejado : 12 mm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1200 m
Aparado : Noun
Abriéu à jun
Liò : Brachiero
- Bouissoun
Estànci : Termoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Éuroupenco-Sud
Ref. sc. : Colutea brevialata Lange, 1862
(= Colutea arborescens subsp. gallica Browicz, 1963 )